Nasza Historia

Ustalenie dokładnej daty rozpoczęcia działalności biblioteki w Dąbrowie Chełmińskiej jest trudne, ze względu na brak dokumentów. Bardzo często datę rozpoczęcia działalności przyjmuje się na podstawie pierwszego wpisu w księdze inwentarzowej, co okazuje się błędem. Data taka może funkcjonować jako umowna przez długie lata. Taka sytuacja wystąpiła właśnie w Gminnej Bibliotece Publicznej w Dąbrowie Chełmińskiej: oficjalnie w dokumentach podawano datę 24.04.1949 r. (pierwszy wpis do księgi inwentarzowej). Zaczątki istnienia biblioteki na naszym terenie sięgają lat międzywojennych, a nawet wcześniejszych. Początkowo były to biblioteki Towarzystwa Czytelni Ludowych, organizacji założonej w 1880 r. w zaborze pruskim szerzącej oświatę wśród ludu. Towarzystwo to działało do 1939 r. W Dąbrowie Chełmińskiej znajdowała się jego filia, która dokonywała wymiany książek w punktach znajdujących się w szkołach na terenie gminy. W ten sposób propagowano polską książkę np. w szkole w Gzinie, gdzie książki znajdowały się w 3 szafach, a wypożyczaniem ich zarówno dzieciom, jak i dorosłym zajmował się kierownik szkoły, Polikarp Borkowski.
Wybuch II wojny światowej przerwał działalność życia towarzyskiego i kulturalnego. Świadoma polityka germanizacyjna zniszczyła prawie wszystkie zasoby kulturalne. W czasie okupacji hitlerowskiej książki uległy zniszczeniu, a biblioteki likwidacji. Po wyzwoleniu, w bardzo trudnych warunkach, przystąpiono do organizowania bibliotek od podstaw. Na wstępie zabezpieczono znikome pozostałości po okupacji oraz zaapelowano do społeczeństwa o dobrowolne przekazywanie książek do użytku publicznego, ogłoszono zbiórkę książek pochodzących z przedwojennych bibliotek szkolnych. Do akcji tej włączyli się nauczyciele. Podjęta przez nich akcja była zaczątkiem bibliotek szkolnych i publicznych. Od czerwca 1947 r. na terenie gminy działało Koło Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”, którego założycielem i przewodniczącym był nauczyciel ze szkoły w Ostromecku, Władysław Lebelt. W dniu 1 maja 1948 r. Władysław Lebelt brał udział w uroczystości otwarcia Biblioteki Gminnej w Dąbrowie Chełmińskiej, jako przewodniczący Komitetu Organizacyjnego tej uroczystości.
Potwierdzają to również inne dokumenty odnalezione w archiwum: 
  • Księga inwentarzowa zawierająca pieczęć Zarządu Gminy i Wójta Gminy  
    B. Pietrkiewicza, w której pod datą 31.05.1948 r. dokonano wpisu 59 książek. Książki te zostały przepisane do nowej księgi inwentarzowej pod datą 
    24.04.1949 r. ze zmienionymi numerami. 
  • Wyciąg z konta Zarządu Gminy w Dąbrowie Chełmińskiej z dnia 22.12.1948 r.,  
    z którego wynika m.in., że już 13.03.1948 r. dokonano wpłaty na zakup książek  w wysokości 20.000 zł.  
  • Rachunki z dokonanych zakupów na rzecz Gminnej Biblioteki Publicznej w 1948 r. 

Historia Gminnej Biblioteki Publicznej w Dąbrowie Chełmińskiej sięga więc roku 1948, a jej korzenie lat międzywojennych.  

Na przestrzeni lat zmieniła się nazwa, struktura organizacyjna, funkcje i zadania biblioteki. Początkowo funkcjonowała jako Gminna Biblioteka Publiczna, zaś od roku 1954 jako Gromadzka Biblioteka Publiczna. 

Kolejna zmiana w strukturze administracyjnej państwa, dokonana w 1973 r., zaowocowała ponowną zmianą nazwy na Gminną Bibliotekę Publiczną. 

Do 1975 r. biblioteka wchodziła w skład sieci bibliotek powiatu chełmińskiego.

Od 1975 r., w wyniku likwidacji powiatów, nadzór merytoryczny i instruktażowy nad biblioteką przejęła Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. dr. Witolda Bełzy w Bydgoszczy.  

W 1993 r. placówki biblioteczne na terenie gminy połączono z bibliotekami szkolnymi, dzięki czemu zaczęły funkcjonować jako publiczno-szkolne a biblioteka przyjęła nazwę Gminna Biblioteka Publiczno-Szkolna.  

W wyniku zaleceń Kuratorium Oświaty z dniem 01.02.2018 r. filie biblioteki zostały przekształcone ponownie w biblioteki szkolne, zaś biblioteka w Dąbrowie Chełmińskiej przyjęła nazwę Gminna Biblioteka Publiczna. 

Początkowo prowadzenie biblioteki zlecano pracownikom Urzędu Gminy.  
Podpisy na dokumentach sugerują, że pierwszą osobą zajmującą się prowadzeniem biblioteki była Pelagia Porzyńska.  
W latach 1950-1951 bibliotekę prowadziła Maria Bartkowska, następnie w latach 1952-1953 Halina Pałczyńska, w 1954 r. Józefa Medoń, w latach 1955-1981 Halina Śliwińska, w latach 1982-2017 r. Danuta Wędrowska. Od roku 2018 biblioteką kieruje Anna Wilska.
BAZA LOKALOWA  

Pierwszy lokal biblioteki w Dąbrowie Chełmińskiej o powierzchni 16 m² znajdował się w budynku Urzędu Gminy, późniejszym gabinecie Wójta Gminy, przy ul. Bydgoskiej 21.W 1957 r. bibliotekę przeniesiono do prywatnego (nieistniejącego już) budynku państwa Haneltów, który znajdował się obok Urzędu Gminy, gdzie obecnie zlokalizowany jest przystanek PKS. Zajmowała w nim pow. ok. 30 m². Pod koniec listopada 1958 r. bibliotekę przeniesiono do lokalu w budynku prywatnym państwa Koszuckich przy tej samej ulicy. Pomieszczenie początkowo o pow. 28 m², powiększone o dodatkowy pokój – łączna pow. 32 m², biblioteka zajmowała do czerwca 1988 r. Dzięki pomocy dyrekcji Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bydgoszczy oraz instruktora WiMBP pana Daniela Rudnickiego Gminna Biblioteka Publiczna otrzymała wiosną 1988 r. pomieszczenia kontenerowe o pow. 68 m², w których prowadziła działalność do listopada 2002 r. Od listopada 2002 roku Biblioteka w Dąbrowie Chełmińskiej prowadzi swoją działalność w lokalu o powierzchni 143 m², w budynku przy ul. Bydgoskiej 19.  

Skip to content